ความหมาย
การเรียนการสอนทางไกล หมายถึง
การเรียนการสอนที่ผู้เรียนและผู้สอนอยู่ไกลกัน
ใช้วิธีการถ่ายทอดเนื้อหาสาระ
และประสบการณ์โดยอาศัยสื่อประสมในหลายรูปแบบได้แก่
สื่อที่เป็นหนังสือ สื่อทางไปรษณีย์ ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์
วิทยุกระจายเสียง โทรทัศน์ การประชุมทางไกลด้วยภาพและเสียง
(Video Conference) อินเตอร์เน็ต เป็นต้น
ช่วยให้ผู้เรียนที่อยู่ต่างถิ่นต่างที่กันสามารถศึกษาความรู้ได้

องค์ประกอบของระบบการเรียนการสอนทางไกล

องค์ประกอบที่สำคัญของระบบการเรียนการสอนทางไกล มีดังนี้
          1. ผู้เรียนเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางที่มีอิสระในการกำหนด เวลา
สถานที่และวิธีเรียนโดยผู้เรียนสามารถเรียนรู้จากแหล่งทรัพยากรการเรียนรู้ไ
ด้หลายรูปแบบ เช่น จากการสอนสดโดยผ่านการสื่อสารทางไกลและเรียนผ่านระบบสารสนเ
ทศทางอินเตอร์เน็ต เป็นต้น
          2. ผู้สอนเน้นการสอนโดยใช้การสื่อสารทางไกลแบบ 2
ทางและอาศัยสื่อหลากหลายชนิดซึ่งช่วยให้ผู้เรียนได้ด้วยตนเองหรือเรี
ยนเสริมภายหลังได้
          3. ระบบบริหารและการจัดการ จัดโครงสร้างอื่นๆ
เพื่อเสริมการสอน เช่น
การจัดศูนย์วิทยบริการจัดระบบอาจารย์ที่ปรึกษาระบบการผลิตสื่อ
และจัดส่งสื่อให้ผู้เรียนโดยตรง เป็นต้น
          4.
การควบคุมคุณภาพจัดทำอย่างเป็นระบบและดำเนินการต่อเนื่องสม่ำเส
มอโดยเน้นการควบคุมคุณภาพด้านขององค์ประกอบของการสอน เช่น
ขั้นตอนการวางแผนงานละเอียด กระบวนการเรียนการสอน
วิธีการประเมินผลและการปรับปรุงกระบวนการ เป็นต้น
          5. การติดต่อระหว่างผู้เรียน ผู้สอน
และสถาบันการศึกษาเป็นการติดต่อแบบ 2 ทาง โดยใช้โทรทัศน์
โทรสาร ไปรษณีย์อีเล็กทรอนิกส์ เป็นต้น

การเรียนการสอนแบบเดิม

การเรียนการสอนแบบเดิมหมายถึง
การเรียนการสอนแบบปรกติที่ใช้ กันอยู่ทั่วไป

นั่นคือมีการเรียนในห้องโดยที่คุณครูอยู่หน้าชั้น นักเรียนนั่งเรียนที่โต๊ะ
มีการใช้กระดานโดยอาจมีสื่ออื่นๆ ช่วยบ้างเช่น แผ่นใส สไลด์
แต่การสื่อสารก็เป็นเพียงการสื่อสารกันเองใน class นั้นๆ

การเรียนการสอนทางไกล
อาจแบ่งได้เป็น 2 แบบ

1.การเรียนการสอนทางไกลแบบเก่า

2.การเรียนการสอนทางไกลแบบใหม่

การเรียนการสอนทางไกลแบบเก่า
การสื่อสารทางเดียว
เป็นการเรียนการสอนที่มีการติดต่อกันทางเดียว เช่น

•การเรียนการสอนผ่านโทรทัศน์

•การเรียนการสอนทางไปรษณีย์

การสื่อสารสองทาง
มีการเรียนการสอนแบบโต้ตอบได้ เช่น การเรียนการสอนผ่านดาวเทียม โดยทั่วไปมักจะรู้จักกัน ในชื่อ Video Conference

การเรียนการสอนทางไกลแบบใหม่

การเรียนการสอนทางไกลแบบใหม่จะมีการนำเทคโนโลยีหลายๆ
อย่างเข้ามาผสมผสาน โดยมีพื้นฐานหลักอยู่
ที่การใช้เครือข่ายคอมพิวเตอร์ ซึ่งจะทำให้มีการสื่อสารหลายช่องทาง
โดยมีการสื่อสารทั้งระหว่างครูกับนักเรียนในห้องเรียน และ
ครูกับนักเรียนที่อยู่สถานที่อื่น

ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์กับการเรียนการสอนทางไกล

ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ได้นำความเปลี่ยนแปลงมาสู่รูปแบบการ
เรียน การสอนทางไกล เป็นอย่างมาก เพราะเครือข่ายคอมพิวเตอร์
สามารถส่งได้ทั้งภาพและเสียง ข้อมูลต่างๆ หนังสือเป็นเล่มๆ หรือแม้แต่
การทำงานร่วมกันแบบเวลาจริง (real-time)


โครงสร้างพื้นฐานสนับสนุนการเรียนการสอนทางไกลในประเทศไทย

•โครงการทางหลวงสารสนเทศแห่งชาติ
•เครือข่ายการสอนทางไกลทบวงมหาวิทยาลัย
•เครือข่ายคอมพิวเตอร์เพื่อโรงเรียนไทย
•โครงการเทคโนโลยีสารสนเทศ
ตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
สยามบรมราชกุมารี
•ผู้ให้บริการอินเตอร์เน็ตภาคเอกชน

โครงการทางหลวงสารสนเทศแห่งชาติ

ริเริ่มโดย NECTEC โดยจะเชื่อมสถาบันการศึกษา
หน่วยงานราชการ และ บริษัทเอกชนไทย เข้าด้วยกัน
กำหนดใช้งานได้ พฤษภาคม 2540

การใช้งาน

•การศึกษา
•การสาธารณสุข
•การสื่อสารทางธุรกิจ
•การสื่อสารข้อมูลระหว่างหน่วยงานราชการ
•งานตำรวจ การสืบสวนสอบสวน
•การค้าขาย และ บันเทิง

School NET
คือเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ที่เชื่อมต่อโรงเรียนต่างๆ
ในประเทศไทย เข้าด้วยกัน เพื่อเป็นการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ
มาช่วยยกระดับการศึกษาของ เยาวชนไทย
เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ด้วยตนเอง จากแหล่งความรู้ต่างๆ
ที่มีอยู่ใน โลกและเพื่อใช้เป็นเครื่องมือสื่อสาร
แลกเปลี่ยนความรู้ ระหว่างโรงเรียน ระหว่าง ครูกับครู

ระหว่างครูกับนักเรียน ตลอดถึงระหว่าง นักเรียนด้วยกันเอง
อันจะเป็น การตอบสนองนโยบายของประเทศ
ตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 8
ที่มุ่งเน้นการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ รวมทั้งเป็นการดำเนินการตาม
นโยบาย เทคโนโลยีสารสนเทศแห่งชาติ (IT-2000)

การเข้าร่วมโครงการ

โครงการนี้เปิดกว้าง ให้ทุกโรงเรียนสามารถเข้าร่วมโครงการได้
โดยการกรอก แบบฟอร์ม ขอเข้าร่วมโครงการและส่งไปถึง
เลขานุการโครงการเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อโรงเรียนไทย
สำนักงานเลขานุการ คณะกรรมการเทคโนโลยีสารสนเทศ แห่งชาติ
โทรศัพท์ : 644-8150-9 ต่อ 639, 641 โทรสาร : 644-6653
Internet : nitc-sec@nwg.nectec.or.
ตัวอย่าง
ระบบการเรียนการสอนทางไกล
- มหาวิทยาลัยเสมือน(Virtual University)

มหาวิทยาลัยเสมือน เป็นการเรียนการสอนรูปแบบใหม่
ที่แยกตัวออกไป จากการเรียนการสอน แบบที่เราพบเห็นอย่างสิ้นเชิง

•ไม่มีสิ่งปลูกสร้าง ตัวมหาวิทยาลัยอยู่บน Cyberspace
•ผู้บริหาร เปิดรับสมัครจากคนทั่วไป และคัดเลือกตามคุณสมบัติ
•อาจารย์เปิดรับจากบุคคลทั่วไป ตามวุฒิการศึกษา
•ไม่จำกัดอายุคนเรียน เพศ สีผิว ภาษาพูด
•ใช้ อินเตอร์เน็ตในการเรียนการสอน
•มีการลงทะเบียนเรียน วัดผล อาจเก็บค่าเรียนหรือไม่เก็บ
•อาจมีหรือไม่มีใบรับรองการศึกษา

สรุป

ระบบการเรียนการสอนทางไกล เป็นระบบที่มีประโยชน์มาก
ถึงแม้จะอยู่ไกลก็สามารถศึกษาเล่าเรียนได้
เป็นเหมือนห้องเรียนขนาดใหญ่
มีนักเรียนหลายคนเรียนในเรื่องเดียวกัน ในเวลาเดียวกัน
เป็นเทคโนโลยีทางการศึกษาที่ช่วยอำนวยความสะดวกได้หลายทาง
เช่น สามารถกระจายข่าวสารได้ในเวลาเดียวกันได้รับรู้หลายคน
รวดเร็ว ทันเหตุการณ์ สามารถแลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างกันได้
เป็นการยกระดับทางการศึกษาได้อีทางหนึ่ง
นอกจากจะมีประโยชน์ทางด้านการศึกษาแล้ว
ยังมีประโยชน์ทางด้านต่างๆ อีกหลายด้าน อาทิเช่น
ทางด้านการบันเทิง การสาธารณสุข การค้าขาย เป็นต้น

ข้อมูลอ้างอิง

http://it.northbkk.ac.th/elearning/ConceptIT/Chap12/
page_12_10.asp

http://www.cpc.ku.ac.th/ocs/index.php?
option=com_content&view=article&id=17&Itemid=31

http://nanotech.sc.mahidol.ac.th/ratchapat/monday1/10.htm

www.macmthai.grad.chula.ac.th/

http://www.a-net.net.th/oursys.htm

http://www.ku.ac.th/magazine_online/tele_education2.html

http://www.thaiwbi.com/topic/supanee/model_free.doc